Sarah is in de overgang. Met gerichte sport, gezonde voeding én humor gaat zij haar overgangsklachten te lijf.
Sarah is in de overgang. Met gerichte sport, gezonde voeding én humor gaat zij haar overgangsklachten te lijf.
Razend worden om niets, om nog minder in huilen uitbarsten en dagenlang het gevoel hebben dat er een grauwsluier over je leven hangt. Kun je wat doen aan die achtbaan aan emoties die tijdens de overgang door je lijf razen?
Mannen maken er al sinds mensenheugenis foute grappen over op nog foutere momenten: moet je soms ongesteld worden? Nee, brul jij terwijl je een massieve asbak naar zijn hoofd gooit, ‘daar heeft dit toevallig helemaal niets mee te maken!’
Toch is dit niet voor niets het meest bekende man-vrouw-geintje, hoe flauw ook. Er zit een grond van waarheid in. Ons vrouwenlijf heeft aardig wat hormonen in balans te houden – oestrogeen, progesteron, testosteron, om er maar eens een paar te noemen – en tijdens iedere nieuwe cyclus en iedere nieuwe levensfase moet er flink geschud en geschommeld worden om de balans in je hormoonhuishouding te herstellen.
Soms lukt dat dus even niet en daar kun je behoorlijk van van de kaart raken.
Het schijnt dat 50% van de vrouwen in lichte of heftiger mate last krijgt van moodswings, in verschillende fases van haar leven. Zo zorgt bijvoorbeeld vlak na een zwangerschap een overschot aan oestrogeen voor fikse schommelingen, terwijl tijdens de overgang een tekort aan datzelfde vrouwelijke hormoon je juist parten speelt.
Oestrogeen is een druk hormoontje. Het zorgt ervoor dat je ongesteld wordt, houdt je huid soepel, je vagina vochtig, stimuleert je vetverbranding en zet de aanmaak van het gelukshormoon endorfine in gang.
Vlak voor je ongesteld wordt, maak je minder oestrogeen aan, en dus minder serotonine, en daardoor kun je last krijgen van het premenstrueel syndroom (pms). Je voelt je ellendig, gedeprimeerd en hondsmoe, of juist zo opgefokt en overgevoelig dat ruziemaakt met alles en iedereen.
Tijdens je vruchtbare jaren kun je er nog een beetje rekening mee houden. Je weet meestal wel wanneer je ongesteld moet worden, en je kunt je PMS-verwachting met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid dus ook in je agenda zetten. Handig voor wanneer je dat etentje met de schoonfamilie gaat plannen of de zakgeldonderhandelingen met je pubers in wilt zetten.
Oestrogeen wordt aangemaakt door je eitjes. Tijdens de overgang zijn je oude en verschrompelde eitjes daartoe steeds minder in staat. Dat betekent in de praktijk niet alleen dat je menstruaties onregelmatiger worden en je last kunt krijgen van opvliegers. Je oestrogeengebrek zorgt indirect ook voor een gebrek aan serotonine, waardoor je je behoorlijk depressief kunt gaan voelen. En omdat hormoonschommelingen zich niet meer laten voorspellen, kan het je zomaar opeens in alle heftigheid overvallen.
Kun je zelf iets doen om hormoonschommelingen te verminderen zodat je minder last hebt van stemmingswisselingen? Ja, gelukkig kan dat.
Wat kun je zelf doen?
Wanneer je depressieve stemming zich beperkt tot een paar dagen, is het meestal nog wel te overzien en kun je met deze tips vast wel uit de voeten. Maar wanneer je depressieve gedachten en buien letterlijk alle zon uit je leven overschaduwen en je beperken in je functioneren, dan is het echt verstandig om hulp te zoeken. Een overgangsconsulente (bijvoorbeeld via www.careforwomen.nl) of huisarts kan je verder helpen. Misschien ben je gebaat bij hormoontherapie, waarbij je met hormonen in tabletvorm je oestrogeentekort aanvult om zo de overgangsklachten te verminderen en je leven weer leefbaar te maken.